علوم اسلامی همانگونه که از نام آن برمی آید مطالعه و تحقیق درباره دین اسلام و مباحث و مفاهیم مختلف مرتبط با آن است. حداقل دو رویکرد متفاوت برای انجام این مطالعات می تواند وجود داشته باشد که مهمترین آن ها عبارتند از:
همانگونه که پیشتر هم عنوان شد برای افراد معتقد به دین اسلام، علوم اسلامی علم الدین نام می گیرد. این علم شامل تمامی افکار مذهبی موجود در سنت اسلام می شود که از آن جمله می توان به علم کلام (همان معارف اسلامی) و فقه اشاره کرد. البته این علم شامل برخی دیدگاه هایی هم می شود که اکنون در جامعه غربی با عنوان سکولار شناخته می شوند. از آن جمله می توان به علم از دیدگاه اسلام و اقتصاد اسلامی اشاره کرد.
اگر علوم اسلامی را در جوامعی مورد بررسی قرار دهیم که اسلام را به عنوان دین رسمی خود نمی شناسند، آن گاه به طور کلی مباحثی چون مطالعه تاریخ اسلام، تمدن اسلامی، تاریخ اسلامی، تاریخنگاری اسلام، قوانین اسلامی، معارف اسلامی و در نهایت فلسفه اسلامی در مطالعات و تحقیقات آن ها جای می گیرد. البته این نکته را هم باید مد نظر قرار داد که بعضا افراد متخصص در دیگر رشته ها هم نظر خود درباره جوامع اسلامی (چه جوامع اسلامی کنونی و چه جوامع اسلامی گذشته) را عنوان می کنند. کسانی که به عنوان متخصص و محقق علوم اسلامی شناخته می شوند، بعضا از روش های تحقیق و مطالعه به کار گرفته شده در برخی رشته های دیگر استفاده می کنند که از آن جمله می توان به مطالعات درباره انجیل، علم زبان، تاریخ جدید، تاریخ حقوقی و جامعه شناسی اشاره کرد.
البته رویکرد تازه ای هم در مطالعه و تحقیق علوم اسلامی اخیرا به وجود آمده است (حادثه یازده سپتامبر تأثیر زیادی بر این ماجرا داشت) که در آن افراد متخصص در حوزه علوم اجتماعی اقدام به مطالعه و بررسی فعالیت ها و عقاید گروه های اسلامی می کنند. در بیشتر مواقع روزنامه نگاران هستند که اقدام به انجام این مطالعات و بررسی ها می کنند، با این حال، همانگونه که پیشتر هم عنوان شد این مطالعات توسط افراد غیر عرب و به عبارت بهتر، غیر مسلمان صورت می گیرد و به همین خاطر در حوزه علوم اسلامی به معنای قدیمی تر آن جای نمی گیرند.
تعدادی از مترجم های فقه و علوم اسلامی
مریم م.
