ترجمه عمران

تاریخچه ای مختصر از رشته مهندسی عمران

هدف اصلی از به وجود آمدن این رشته دانشگاهی بیش از هر چیز دیگری آن بوده است که افراد متخصص بتوانند با استفاده از قواعد و اصول علمی و فیزیکی به نوبه خود گره گشای مشکلاتی از زندگی مردمی باشند که در جامعه زندگی می کنند. تاریخچه رشته مهندسی عمران به شکل عمده و البته پیچیده ای با افزایش درک بشر از علوم فیزیک و ریاضی ارتباط پیدا می کند. رشته مهندسی عمران، از جمله رشته های بسیار مهم و گسترده دانشگاهی است و به این خاطر که گرایش های این رشته متعدد و متنوع هستند، تاریخچه آن به افزایش دانش بشر از بسیاری مطالب ارتباط پیدا می کند که از آن جمله می توان به این موارد اشاره کرد: پیشرفت علم بشر در ساخت سازه های گوناگون، افزایش دانش جغرافیایی بشر، زمین شناسی، هیدرولوژی، افزایش دانش بشر از ترکیبات خاک ها، مکانیک و برخی حوزه ها و زمینه های دیگر.

اگر به تاریخ زندگی بشر بر روی کره زمین نگاهی گذرا داشته باشیم، باید عنوان کنیم که در زمان باستان و حتی تا مدت های نسبتا زیادی پس از آن، یعنی نزدیک به دوران قرون وسطی، وظیفه طراحی و ساخت سازه های گوناگون مورد استفاده جوامع بشری به عهده کسانی بود که حرفه نجاری و سنگ بری پیشه کرده بودند و به قولی کارهای یدی می کردند و در این زمینه به واسطه سال های فعالیتشان تجربه کسب کرده بودند. این گونه افراد، به مرور زمان بدل به استادکار شده و به هنگام ساخت سازه ای با اهمیت بر کار دیگر افراد نظارت می کردند. این گونه افراد گاه به گاه در گردهمایی هایی شرکت کرده و با به اشتراک گذاشتن دانش و تجربه خود با یکدیگر به پیشرفت کارهایشان کمک می کردند، با این حال، این گونه گردهمایی ها به هیچ عنوان از تمرکز دانشگاه ها و مراکز تدریس امروزی برخوردار نبود و همین مسئله باعث می شد که در حوزه ساخت سازه های گوناگون شهری و روستایی، پیشرفت چندان زیادی حاصل نشود و به طور معمول، قاعده هایی مشخص برای ساخت آن ها تکرار و تکرار می شد و سازه ها در بسیاری نقاط به یکدیگر شباهت زیادی پیدا می کردند (علاوه بر این، جاده ها و زیرساخت های دیگر هم همین مسئله را داشتند).

با این حال، در این تاریخ پر فراز و نشیب زندگی انسان بر روی کره زمین نام کسانی هم به چشم می خورد که در این زمینه و حوزه از داشن عموم جامعه فراتر رفته و راهکارهای ویژه ای برای بهره وری انسان معرفی کردند. از جمله این افراد می توان به ارشمیدس اشاره کرد که در قرن سوم پیش از میلاد مسیح می زیسته است و با عنوان کردن اصول و قواعدی چون قانون رانش، کمک شایانی به فعالیت های مربوط به ساخت و ساز بشر کرد. مدت ها پس از ارشمیدس، و در قرن هفتم میلادی هم ریاضی دانی هندی به نام براهماگوپتا با استفاده از دانش خود و با استناد به اعداد هند-عربی توانست برای انجام فعالیت های مربوط به حفاری و ساخت و ساز محاسبات دقیقی به عمل آورد و به نوبه خود از جمله افرادی شناخته می شود که تأثیر عمده ای بر پیشرفت این حرفه در نزد جوامع بشری داشته است.

سد امیرکبیر در کرج

تاریخچه ای مختصر از رشته مهندسی عمران

هدف اصلی از به وجود آمدن این رشته دانشگاهی بیش از هر چیز دیگری آن بوده است که افراد متخصص بتوانند با استفاده از قواعد و اصول علمی و فیزیکی به نوبه خود گره گشای مشکلاتی از زندگی مردمی باشند که در جامعه زندگی می کنند. تاریخچه رشته مهندسی عمران به شکل عمده و البته پیچیده ای با افزایش درک بشر از علوم فیزیک و ریاضی ارتباط پیدا می کند. رشته مهندسی عمران، از جمله رشته های بسیار مهم و گسترده دانشگاهی است و به این خاطر که گرایش های این رشته متعدد و متنوع هستند، تاریخچه آن به افزایش دانش بشر از بسیاری مطالب ارتباط پیدا می کند که از آن جمله می توان به این موارد اشاره کرد: پیشرفت علم بشر در ساخت سازه های گوناگون، افزایش دانش جغرافیایی بشر، زمین شناسی، هیدرولوژی، افزایش دانش بشر از ترکیبات خاک ها، مکانیک و برخی حوزه ها و زمینه های دیگر.

اگر به تاریخ زندگی بشر بر روی کره زمین نگاهی گذرا داشته باشیم، باید عنوان کنیم که در زمان باستان و حتی تا مدت های نسبتا زیادی پس از آن، یعنی نزدیک به دوران قرون وسطی، وظیفه طراحی و ساخت سازه های گوناگون مورد استفاده جوامع بشری به عهده کسانی بود که حرفه نجاری و سنگ بری پیشه کرده بودند و به قولی کارهای یدی می کردند و در این زمینه به واسطه سال های فعالیتشان تجربه کسب کرده بودند. این گونه افراد، به مرور زمان بدل به استادکار شده و به هنگام ساخت سازه ای با اهمیت بر کار دیگر افراد نظارت می کردند. این گونه افراد گاه به گاه در گردهمایی هایی شرکت کرده و با به اشتراک گذاشتن دانش و تجربه خود با یکدیگر به پیشرفت کارهایشان کمک می کردند، با این حال، این گونه گردهمایی ها به هیچ عنوان از تمرکز دانشگاه ها و مراکز تدریس امروزی برخوردار نبود و همین مسئله باعث می شد که در حوزه ساخت سازه های گوناگون شهری و روستایی، پیشرفت چندان زیادی حاصل نشود و به طور معمول، قاعده هایی مشخص برای ساخت آن ها تکرار و تکرار می شد و سازه ها در بسیاری نقاط به یکدیگر شباهت زیادی پیدا می کردند (علاوه بر این، جاده ها و زیرساخت های دیگر هم همین مسئله را داشتند).

با این حال، در این تاریخ پر فراز و نشیب زندگی انسان بر روی کره زمین نام کسانی هم به چشم می خورد که در این زمینه و حوزه از داشن عموم جامعه فراتر رفته و راهکارهای ویژه ای برای بهره وری انسان معرفی کردند. از جمله این افراد می توان به ارشمیدس اشاره کرد که در قرن سوم پیش از میلاد مسیح می زیسته است و با عنوان کردن اصول و قواعدی چون قانون رانش، کمک شایانی به فعالیت های مربوط به ساخت و ساز بشر کرد. مدت ها پس از ارشمیدس، و در قرن هفتم میلادی هم ریاضی دانی هندی به نام براهماگوپتا با استفاده از دانش خود و با استناد به اعداد هند-عربی توانست برای انجام فعالیت های مربوط به حفاری و ساخت و ساز محاسبات دقیقی به عمل آورد و به نوبه خود از جمله افرادی شناخته می شود که تأثیر عمده ای بر پیشرفت این حرفه در نزد جوامع بشری داشته است.

تحصیلات آکادمیک رشته مهندسی عمران

نخستین کالج اختصاصی ایالات متحده آمریکا که در آن رشته مهندسی عمران تدریس می شد، دانشگاه نورویچ نام داشت که در سال 1819 توسط کاپیتان آلدن پاتریج احداث شد. چندین سال بعد، یعنی در سال 1835 هم نخستین مدرک رسمی این رشته توسط مؤسسه پلی تکنیک رنسیلر اهدا شد. نخستین بانویی هم که در این رشته به تحصیل پرداخت و قادر به اخذ مدرک رسمی آن شد، نورا استانتون بلاچ بود که در سال 1905 قادر به انجام این کار شد. پس از گذر مدت زمانی نه چندان طولانی هم ترجمه عمران و مطالب و واحدهای درسی مرتبط با آن به دانشگاه های معتبر کشورهای دیگر راه یافت.

زمانی که فرد به منظور تحصیل در رشته مهندسی عمران وارد دانشگاهی به خصوص می شود، به طور معمول به سه تا پنج سال زمان نیاز خواهد داشت که مدرک لیسانس این رشته را دریافت کند. اگر بخواهیم به طور کلی دروسی که در این رشته دانشگاهی تدریس می شوند را مد نظر قرار دهیم، باید عنوان کنیم که دانشجویان این رشته واحدهایی مربوط به دروس فیزیک، ریاضی، مدیریت پروژه و طراحی را می گذرانند و علاوه بر این ها، دروس اختصاصی دیگری هم وجود دارند که هر دانشجو ملزم به دریافت و شرکت و در کلاس های مربوط به آن است. زمانی که فرد قصد داشته باشد در گرایش یا زیرشاخه ای به خصوص ادامه تحصیل دهد، پیش از هر چیز باید مطالعاتی پایه ای و کلی درباره آن زیرشاخه انجام دهد و بعد هم برای دریافت مدرک فوق لیسانس خود اقدام به تحصیل در گرایش یاد شده کند. البته این نکته را باید عنوان کرد که به واسطه کارآمد بودن رشته، به طور معمول همان مدرک لیسانس هم برای افرادی که قصد کار کردن داشته باشند، اکتفا می کند و دانش و تجربه کافی در اختیارشان قرار می دهد، با این حال، همانند هر رشته دیگری، افراد می توانند با انتخاب گرایشی از رشته مهندسی عمران در حوزه ای به خصوص داشن بیشتر و جامع تری پیدا کرده و در نهایت کارایی بیشتری از خود نشان دهند.

کارآموزی مهندس های عمران

در حال حاضر، در بسیاری از کشورها دریافت مدرک لیسانس رشته مهندسی عمران گام نخست در شروع حرفه کاری فرد است و پس از آن، باید تأییدیه ای دیگری هم از سازمان به خصوصی دریافت کند. در حقیقت پس از آن که فرد دوران تحصیلات خود را به اتمام رساند، باید ملزومات دیگری را هم پشت سر بگذارد تا بتواند به عنوان مهندس عمران آغاز به کار کند که از آن جمله می توان به گذراندن دوره مشخصی کارآموزی، یا شرکت در آزمون های سنجش مهارت اشاره کرد (این دوران کارآموزی بسته به کشوری که فرد در آن تحصیل می کند می تواند متفاوت باشد). برای نمونه در ایالات متحده آمریکا فرد پس از گذراندن این دوره کارآموزی به عنوان مهندس حرفه ای عمران شناخته می شود و مدرکی دائمی از آن دریافت می کند، حال آن که قانون در کشورهای مشترک المنافع به گونه ای دیگر است و فرد پس از گذراندن دوره کارآموزی هم مدرکی دریافت می کند که تا مدت به خصوصی اعتبار دارد و پس از گذشتن مدت اعتبار مدرک، شیوه کار و تخصص فرد باز هم مورد سنجش قرار می گیرد. البته قوانینی بین المللی هم وجود دارد که برای مهندسان عمران این امکان را فراهم می آورد که قادر به کار کردن در بیرون از مرزهای کشور خود هم باشند.

در پایان این بخش این نکته را هم باید عنوان کرد که همانند هر گونه فعالیت و کار دیگری در حال حاضر افرادی که در رشته مهندسی عمران تحصیل کرده و در این زمینه فعالیت می کنند، باید از قوانین به خصوصی پیروی کنند و کار آن ها توسط ارگان هایی مورد نظارت و ارزیابی قرار می گیرد و در صورتی که در انجام کاری کوتاهی کنند، از آن ها بازخواست شده و حتی ممکن است پرونده آن ها برای رسیدگی بیشتر به دادسرا فرستاده شود.

گرایش ها و زیرشاخه های رشته مهندسی عمران

همان گونه که پیش تر از این هم عنوان شد، فعالیت های مرتبط با رشته مهندسی عمران در حال حاضر طیف گسترده ای را شامل می شود و به همین خاطر، تعدادی گرایش به خصوص هم در نظر گرفته شده است که فرد با توجه به علایق و تخصص خود می تواند برای ادامه تحصیل خود هر یک از آن ها را بر گزیند. به طور کلی، افرادی که لیسانس این رشته را دریافت کرده و مدت زمان لازم برای کارآموزی را هم پشت سر گذاشته اند، با تعدادی ناظر پروژه و مهندسان با تجربه عمران شروع به انجام فعالیت های گوناگونی می کنند که از آن جمله می توان به زه کشی، احداث پیاده رو، ساخت منابع آبی، ساخت سیستم های فاضلاب شهری، احداث سد، و سایر ادوات الکتریکی و ارتباطی اشاره کرد. این نکته را هم باید عنوان کرد که بعضا از این افراد با نام مهندس های سایت هم یاد می شود. البته مهندسی سایت، به طور دقیق تر گرایشی از رشته مهندسی عمران است که فرد پس از گذراندن دوران تحصیل در آن برای تغییر کارکرد تکه زمینی به خصوص شروع به فعالیت می کند؛ به این معنا که زمینی که برای نمونه تا کنون برای کشاورزی مورد استفاده بوده است، کارکردش تغییر داده شده و به منظور ساخت واحدهای مسکونی از آن استفاده شود. به طور کلی بخش عمده زمان مهندس های سایت صرف بازدید از زمین های در نظر گرفته شده برای پروژه ها، گذاشتن قرار ملاقات با سهام داران و تدارک دیدن ملاحظات اولیه برای شروع پروژه می شود. در ادامه مطالبی درباره گرایش ها یا زیرشاخه های دیگر رشته مهندسی عمران عنوان خواهد شد:

مهندسی سواحل، بنادر و سازه های دریایی

همانگونه که از نام این گرایش قابل دریافت است، افرادی که آن را برای ادامه تحصیل خود برمی گزینند، بعدها برای کار به نقاط ساحلی و کرانه دریاها و بنادر فرستاده خواهند شد. از مهمترین فعالیت های افراد متخصص در این حوزه می توان به ساخت سازه هایی اشاره کرد که هدف از احداثشان محافظت از زمین ها و سازه های گوناگون در برابر سیل و فرسایش است. طی چند ساله اخیر البته با پیشرفت های به دست آمده در حوزه تکنولوژی و ساخت ادوات جدید توسط دانشمندان و متخصصان، این امکان فراهم آمده است تا از فرسایش موجود در کرانه های ساحلی استفاده کرده و به واسطه آن به خشکی هایی که امکان ساخت و ساز در آن ها وجود داشته باشد، افزود و به همین خاطر این گرایش رشته مهندسی عمران هم طی چند ساله اخیر با پیشرفت قابل ملاحظه ای رو به رو شده است.

مهندسی ساخت

(در ابتدای مقاله مطلبی عنوان شد تحت عنوان ترجمه عمران و سوء تفاهمی که بعضا در فهم واژه انگلیسی آن به وجود می آید. برای رفع ابهام بار دیگر اشاره می شود که ترجمه عمران به انگلیسی معادل با civil engineering است و construction engineering که ترجمه عمران به صورت تحت اللفظی است معادل با همین گرایشی است که در این مورد درباره آن توضیحاتی ارائه می شود)افرادی که در این گرایش رشته مهندسی عمران ادامه تحصیل می دهند، طیف گسترده ای از فعالیت ها را انجام می دهند: برنامه ریزی و شروع فعالیت های مربوط به احداث سازه ای به خصوص، حمل و نقل وسایل و ادوات مورد نیاز، بهبود مکان ساخت به وسیله ادوات و تکنولوژی های هیدرولیکی، و در نهایت بررسی دقیق مکان و موقعیت احداث با توجه به دانش مهندسی ژئوتکنیک از جمله این فعالیت ها هستند. با توجه به این نکته که افراد متخصص در این گرایش که دوران حرفه ای کاری خود را آغاز کرده اند، و نیز شرکت های فعال مرتبط با این گرایش، به مراتب بیشتر از افراد و شرکت های شاغل در سایر حوزه ها در معرض ریسک کاری قرار می گیرند، مهندس های ساخت اغلب در معامله های تجارتی بیشتری شرکت می کنند (همانند بازبینی قراردادی به خصوص و یا فسخ قرارداد و این گونه مسائل) و مجبور هستند قیمت ادوات و مصالح مورد نیاز برای کارشان را همیشه و به دقت مد نظر قرار دهند.

مهندسی زلزله

همان گونه که از نام این گرایش بر می آید، هدف از پرورش افراد متخصص در این حوزه ساخت سازه هایی است که توانایی دوام آوردن به هنگام زلزله را داشته باشند و مهدنسی زلزله به گونه ای به عنوان زیرشاخه ای برای مهندسی ساخت هم به شمار می رود. مهمترین اهدافی که فرد پس از گذراندن واحدهای درسی مربوط به این گرایش، و در حرفه کاری خود دنبال خواهد کرد این ها هستند: چگونگی ثبات سازه ای به خصوص بر روی زمینی نه چندان با دوام، پیش بینی نتایج احتمالی ناشی از وقوع زلزله، و مهمتر از همه احداث سازه هایی که به هنگام وقوع زلزله آسیب ندیده و قوانین و قواعد وضع شده در این حوزه در ساختشان رعایت شده باشد.